RATU KALINYAMAT

Cerita iki diwiwiti saka nalika Sunan Prawata lan Hadiwijaya gabung ing kelompok murid Sunan Kalijaga saka Selo dadi kanca raket, miturute  Sunan Kudus kuwi mau amarga panjaluke Sunsn Klijaga. Panggabungan iki dianggep ngelongi kawibawan lan ngece Sunan Kudus. Arya Panangsang dadi murid siji-sijine kang isih setya marang gurune, yaiku Sunan Kudus. Deweke wIs didukung Sunan Kudus kanggo mbales dendam lan njaluk hak kadudukan Demak. Nalika Arya Pangsang ngadepi perkawis-perkawis kang gegayutan karo kadudukan Demak, khususe ngadhepi lawan politike, ora liya Sunana Prawata, dewekwe mesti jaluk nasehat lan pambyantune Sunan Kudus. Hubungan guru karo murid kuwu ora namung sebates segi spiritual, amarga perkawis agama uga bisa dianggo konsentrasi alat politik. Kawibawan guru iku ora namung bates ngajar spiritual, ananging bisa uga dadi ahli politik lan melu tandang nalika urusan pemerintahan.

Perkawis perebutan kadudukan Demak iki akeh beda pendapat antarane para wali. Sunan Giri kang dadi ketua para wali ora sarujuk yen Pangeran Sekar diangkat dadi Raja Demak. Miturut Sunan Kudus Pangeran Sekar pantes dadi Rajja Demak amarga deweke putra sing tua. Ananging Sunan Giri nganggep yen bobot ilmu agamane Pangeran sekar iku ora ana apa-apane yen di bandingake karo Pangeran Trenggana, saengga Pangeran Trenggana sing luwih pantes dadi panguwasa Demak kang bisa ganti Pati Unus. Wasananae para wali ngangkat Pangeran Trenggana sing dadi Raja Demak.

Perkara mau kalanjutake nalika Pangeran Trenggana wafat, para wali akeh kang beda pendapat. Sunan Giri nyalonake Sunan Prawata kang dadi panggantine Pangeran Trenggono, Ananging Sunan  Kudus ora sarujuk amarga Sunan Prawata wes mateni pangeran Sekar. Sunan Kudus ngajokake Arya Pnangsang (Adi Pati Jipang) sing dadi panguwasa Demak, alesane amarga Arya Panangsang iku pewaris Demak paling tua. Ananging Sunan Kalijaga milih Hdiwijaya sing dadi panguwasa Demak llan jaluk kerajaan dipindah ing pedalaman, kang beda karo Sunan Kudus sing orientasine ing kerajaan pesisiran.

Kaanan kaya mankono mau jalari ruweting pamarentahan Demak kang nyebabake kaanan kang ora tentrem lan akeh kedadeyan paten-patenan kang dilakokake Arya Panangsang. Arya Panangsang didakwo akeh nglakoni pambunuhan lan kejahatan.

Sawise oleh pangestone Sunan Kudus, Arya Panangsang ngangkon abdine kang jenenge Rangkut kanggo mateni Sunan Prawata, sanalika Rangkut wes twkan omahe Sunank Prawata,  nalika kuwi Sunan Prawat kang lara lan lagi senden ing dadane bojone,  Sunan Prawata ngeti tekane tamu kang ora di undang, Sunan Prawat takon, “sapa kowe ?” Rangkut banjur jawab, “kula utusanipun Adipati Arya Pnangsang, dipun utus mateni paduka.” Sunan Prawata ujar, “ya karepmu, nanging aku wae sing mbuk pateni, aja nganti ana sing mati maneh saliyane aku.” Sanalika Rangkut banjur nyubleske keris ing dadane Sunan Prawata sak jero-jerone nganti tembus geger lan ngenani dadane bojone Sunan Prawata. Sunan Prawata kang isih rada sadhar ngeti bojone tatu, cepet-cepet njabut keris mau kang jenenge Kyai Betok, banjur diuncalake menyak Rangkut, rangkut kang kena keris mau mati sanalika, Sunan Prawata lanbojone uga mati.

Ratu Kalinyamat kuwi sadulure Sunan Prawata. Ratu Kalinyamat dikenal wong wadon kang ayu, pinter lan waninan. Krungu kabar yen Sunan Prawat mati, atine Ratu kalinyamat tratapan kaya dicubles sembilu. Ratu kalinyamat kang lagi wae digarwa Sultan Hadirin. Sawise ing kuburane kangmase, Ratu Kalinyamat dikancani bojonelan prajurite menyang omahe Sunan Kudus kanggo jaluk tanggung jawabe. Saurunge kuwi Ratu Kalinyamat nemokake keris Kyai Betok ing sacedake mayite kangmase, Ratu Kalinymat reti yen keris kuwi mau kerise Sunan Kudus. Satekane ing omahe Sunan Kudus, Ratu Kalinyamat ngomong apa kabeh kang wis dialami kangmase, yaiku Sunan Prawata tiwas lan garwane tiwas amarga dipateni murid kang di tresnanai Sunan Kudus, ora liya ya Arya Panangsang. Banjur Sunan Kudus jawab, “kakangmu Prawata kuwi wes utang nyowo marang Arya Pnangsang, mulane matine kakangmu ya kuwi sing dadi balesane.” Ratu Kalinyamat sing krungu jawbane Sunan Kudus kang kaya ngono lara atine. Banjur dheweke mulih menyang Jepara. Arya Panangsang reti yen Ratu Kalinyamat lan bojone mulih saka omahe Sunan Kudus. Ing dalan rombongan Ratu Kalinyamat mau di kroyok dening para utusane Arya Panangsang, bojone Ratu Klinyamat tiwas ana ing kedadean mau. Ananging Ratu Kalinyamat cepet-cepet di gowo mlayu dening Prajurite. Amarga kwatir yen di pateni dening Arya Pnangsang. Ratu Kalinyamat karanta-ranta banget atine, sebab lagi wae tininggal sadulure lanang, saiki malah ditambah bojone nusul, mulane Ratu Kalinyamat prihatin banget.

Sawise matine bojone, Rtu Kalinyamat munggah kadudukan kanggo gantekake bojone lan di percaya mimpin Jepara. Jepara dadi maju banget nalika pamarentahane Ratu Kalinyamat, amarga kateguhan lan kawanenane Ratu Kalinyamat.

Ananging emboh apa sing dirasakake Ratu Kalinyamat ngeti kanyatane uripe sing ditinggal wong kang ditresnani amarga dipateni dening Arya Panangsang ora liya isih sadulure dewe. Apa maneh ing buri kedadean iki ana campur tangane wali, Kanjen Sunan Kudus. Bingung, jengkel, sedih campur aduk dadi siji “iki ora adil” sambate Ratu Kalinyamat. Kasengsaran kabeh mau dirasakakae Ratu Kalinyamat. Ora ana sing wani nandingi Arya Panangsang,amarga deweke duweni kasaktensing ora bias dikalahake, apa maneh ana campur tangane Sunan Kudus, kabeh mau wes ora bener, tokoh penyebar agama sing kudune nengahi perkara malah dadi sebab kedaden iki.

Mulane Ratu Kalinyamat duwe krenteg supaya jaluk pitulungan Gusti karo lakon nyepi, tapa, ing panggonan sing adoh saka keramenan donyo. Ing salah sawijining dina Ratu Kalinyamat nyepakake bekal sacukupe, banjur Ratu Kalinyamat mangkat karo pengiringe arupa dayang-dayang kinasih lan ana maneh rombongan sing dipimpin Ki Suta Mangunjaya,golek panggonan kanggo tapa.

Ratu Kalinyamat tapa ora adoh saka pasanggrahane, naming pirang meter menyang wetan. Ing panggonan sing ombo mau, anan wit-witan gede lan ketel. Apamaneh panggonane sacedake kali. Mulane panggonan mau pantes kanggo tirakatan. Banjur panggonan mau nganti saiki jenenge “gilang”, yaiku saka tembung gilang-gilang sing tegese ombo.

Isih ditemokni watu sing bekas panggonan sembayange Ratu Kalinyamat lan pancuran wudu. Kabar tapane Ratu Kalinyamat tekan kupinge Hadiwijaya, sawise oleh pangestu saka Ki Panjawi, Hadiwijaya banjur lungo niliki mbakyune ing panggonan tapane, deweke mbujuk mbakyu ipare supaya ngebari anggone tapa lan mulih menyang Kraton. Ananging Ratu Kalinyamat wies duwe tekat sing kuat. Malah Ratu Kalinyamat banjur pindah anggone tapa menyang Gunung Donoroso sing saiki ana ing Desa Pengkol (Loji Gunung), amarga ing kunu uga wes ora bias ngayemke pikiran. Mulane Ratu Kalinyamat pindah maneh golek panggonan sing sepi. Mulane Ratu Kalinyamat dikancani dayange golek panggonan maneh.

Sasuwene ing dalan sawise pirang-pirang dina ing dalan, rombongane Ratu Kalinyamat kepethuk uwong sing jenenge Ki Pejing, Ki Pejing nunjukake panggonan sing apik banget kanggo tapa, yaiku panggonan sing sepi lan ing pinggir kali cilik sing bening banyune lan ora tau asat, saliyane kuwi lemahe uga ambune wangi. Ratu Kalinyamat dikancani dayange goleki panggonan mau. Sidane Ratu Kalinyamat nemokakae panggonan mau. Amarga panggonan mau lemahe mambu wangi banjur dijenengi Sitiwangi (siti=lemah, wangi = arum), sadurungi tapa, Ratu Kalinyamat tapa, deweke suci lan wudu disik ing kali sacedakepanggonan tapa mau.

Ratu Kalinyamat anggone solat, zikir tafakur ing duwur watu. Ananging Hadiwijaya ora kapok goleki mbakyu ipare mau, banjur deweke nusul ing panggonan tapane mau,Sultan banjur lungo menyang Lereng Gunung Donorojo bengi-bengi dikancani Ki Pamanahan, Ki Panjawi, lan katelu Raden Ngabehi Loring Pasar (Danang Sutawijaya), sawise tekan ing panggonan tapane Ratu Klainyamat ujar “Adimas Prabu, apa karepmu teka ing papanku kene ?”. Sultan Pajang jawab, “Mbakyu, Aku  rene amarga krungu kabar,yen mbakyu ninggalake negarii, lan tapa ing Gunung Donorojo lan ora nganggo wusana,apa ta sing dadi susah ing atimu mbakyu ?” Sultan Pajang nglipur lan mbujuk Ratu Kalinyamat supaya bali lan mimpin Jepara maneh Sultan Pajang ujar, “menawa matine kakang Kalinyamat menika wes takdir saka Gusti.” Ratu Kalinyamat ujar, “Aku seneng yen kowe gelem niliki Aku,nanging Aku orra bakal klambenan sadurunge Arya Panangsang mati.” Ratu Kalinyamatnerusake omongane,  lan sapa wae sing bias ngringkus sing tumindak zalim, bakal tak wenehi kesugihan lan gaweanku,” Sultan Pajang sing krungu ujare Ratu Kalinyamat mau ngrasa mrinding, sabenere Sultan Pajang kepingin ngewangi Ratu Kalinyamat kanggo ngringkus Arya Panangsang, ananging ora no sing wani nglawan Arya Panangsang, jalaran Arya Panangsang kuwi jagoan pilih tanding wektu kuwi. Amarga dukungane Ki Panjawi, Sultan Pajang wani ngewangi Ratu Kalinyamat ngringkus Arya Panangsang, sawise musyawarah antarane Ki Panjawi, Ki Pemanahan, Ki Mentahun, akhire Raden Ngabehi Loring Pasar (Danang Sutawijaya) lan Arya Panangsang tarung lan Arya Panangsang bias diringkus dening Raden Ngabei Loring Pasar, mulane sawise kuwi kerajaan Demak dipindah menyang Pajang. Banjur Ratu Kalinyamat dijaluki tulung supaya nglawan Portugis. Ratu Kalinyamat akeh kelangan prajurit, jalaran ora ono persiapan lan gawe strategi perang. Ananging Ratu Kalinyamat ora ngalah. Saka kuwi Ratu Kalinyamat dikenal wong sing waninan dening kerajaan liya.